Yeşilay Uyardı: Kumar, Türkiye’de Büyüyen Bir Halk Sağlığı Sorunu

Yeşilay tarafından yayımlanan “Türkiye Kumar Raporu”, kumarın sadece bir oyun değil, ciddi bir halk sağlığı krizi olduğunu ortaya koydu. Rapora göre Türkiye’de 15 yaş ve üzeri bireylerin %10’undan fazlası hayatında en az bir kez kumar oynadı. Bu oran yaklaşık 6,8 milyon kişiye denk geliyor.

Bağımlılık Davranışı ve Artan Risk

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), kumar oynama bozukluğunu “davranışsal bağımlılık” olarak sınıflandırıyor. Yeşilay raporunda, Türkiye’nin kumara yönelik en katı yasal düzenlemelere sahip ülkelerden biri olmasına rağmen, özellikle pandemi sonrası kumar davranışında artış yaşandığı vurgulandı.

2021–2024 yılları arasında 15.624 kişi, kumar bağımlılığı nedeniyle Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM)’e başvurdu. Toplam 54.824 danışanın yaklaşık %28’ini kumar bağımlıları oluşturdu. YEDAM verilerine göre başvurular her yıl artış gösteriyor.

Dijitalleşme ile Artan Tehdit

Raporda dijitalleşmenin, kumar ürünlerini her an, her yerden erişilebilir hale getirdiği belirtiliyor.
“Loot box” (ganimet kutuları), çevrim içi bahis uygulamaları ve kripto işlemleri, özellikle gençleri hedef alan yeni nesil kumar biçimleri arasında yer alıyor.
Yeşilay, 11–17 yaş arası gençlerin %80’inin kumarı eğlenceli bir aktivite olarak gördüğünü; bunun gelecekte ciddi bir risk alanı oluşturduğunu vurguluyor.

Toplumsal Zarar ve Sessiz Kriz

Kumar, yalnızca bireysel değil, aileleri ve toplumu derinden etkileyen bir sorun.
Raporda, kumar bağımlılığının borçlanma, iflas, boşanma ve aile içi şiddeti artırdığı vurgulandı.
İngiltere’de kumar nedeniyle intiharların artması üzerine kumar bağımlılığı, ulusal intiharı önleme stratejisine dahil edilirken, Avustralya’da kumar oynayan bireylerin bulunduğu bölgelerde aile içi şiddet vakalarının %20 daha fazla olduğu bildirildi.

Türkiye’de yapılan araştırmalar ise, boşanan kadınların %2’sinin boşanma nedeni olarak kumarı gösterdiğini, kumar bağımlısı kadınların ise aile içi şiddete uğrama riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Yargıtay, “kumar oynayarak ailenin ekonomik durumunu bozan eşi ağır kusurlu” kabul ediyor.

Kadınlar Daha Az Başvuruyor

YEDAM verilerine göre kumar bağımlılığı nedeniyle yapılan başvuruların %97,4’ü erkek, %2,6’sı kadın.
Kadınların kumar oynama oranı erkeklerden düşük olsa da, tedaviye başvurma oranları çok daha az. Uzmanlar, kadınlarda sosyal baskı nedeniyle bağımlılığın gizli kaldığını ifade ediyor.

Kumar Endüstrisi Güçleniyor

Raporda dikkat çekilen bir diğer nokta ise, kumar endüstrisinin bazı ülkelerde hükümet politikalarını etkileyecek lobi faaliyetleri yürütmesi. Türkiye’de kumar piyasası Milli Piyango İdaresi, Türkiye Varlık Fonu ve Spor Toto Teşkilatı aracılığıyla lisanslanan özel şirketlerce yönetiliyor.

Ancak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) “Güvenli İnternet Hizmeti” üzerinden bazı kumar sitelerine erişilebilmesi, toplumda “güvenli kumar” algısı oluşturabiliyor. Rapora göre, bu durum farkında olmadan erişimi kolaylaştırabiliyor.

“Kumar Bir Şans Oyunu Değil, Toplumsal Kayıp”

Yeşilay Genel Merkezi’nden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Kumar, bireysel bir tercih değil, toplumsal bir kayıptır. Her yıl binlerce aile dağılırken, ekonomik çöküş ve psikolojik yıkımın bedelini tüm toplum ödüyor. Kumarın eğlence değil, bir halk sağlığı sorunu olduğunu görmek zorundayız.”

Raporda, kumar bağımlılığıyla mücadelede erken farkındalık, eğitim ve ücretsiz psikososyal destek programlarının yaygınlaştırılması gerektiği vurgulandı.

Yeşilay’dan Ücretsiz Destek

Kumar bağımlılığıyla mücadele eden bireyler, YEDAM (Yeşilay Danışmanlık Merkezi) üzerinden ücretsiz destek alabiliyor.
YEDAM, bağımlılıkla mücadelede gizlilik, gönüllülük ve insan onuru ilkelerini temel alarak hizmet veriyor.